همه‌ چیز درباره قنداق کردن نوزاد؛ مهم‌ ترین مزایا و معایب آن

قنداق کردن نوزاد یکی از قدیمی ترین تکنیک های مراقبتی است که هنوز میان والدین طرفداران زیادی دارد. این روش به آرام کردن نوزاد، بهبود خواب، کاهش اضطراب و القای حس امنیت کمک می کند. مطالعات علمی نشان داده اند مزایای قنداق کردن نوزاد شامل تنظیم سیستم عصبی، کاهش واکنش های ناگهانی و ارتقای کیفیت خواب کودک است. وقتی قنداق به روش صحیح انجام شود، نوزاد حس امنیت بیشتری پیدا می کند، اما اگر غیر اصولی یا بیش از حد سفت بسته شود، معایب قنداق کردن نوزاد مانند فشار به مفاصل و مشکلات حرکتی ایجاد می کند. از طرف دیگر، عوارض قنداق نکردن نوزاد شامل بیقراری، پرش های ناگهانی و اختلال خواب است. والدین معمولاً می پرسند تا چند ماهگی نوزاد را قنداق کنیم و نوزاد چند ساعت قنداق کنیم تا هم از فواید آن بهره مند شوند و هم از عوارض احتمالی جلوگیری شود. در این مقاله قصد داریم تمام زوایای قنداق کردن، از مزایا و معایب گرفته تا زمان مناسب و نکات استاندارد، آموزش قنداق کردن نوزاد، را به صورت جامع بررسی کنیم تا والدین اطلاعات کامل و کاربردی برای مراقبت از کودک خود داشته باشند.

قنداق کردن نوزاد چیست و چرا انجام مي شود؟

قنداق کردن عملي است که در آن نوزاد يا کودک را با يک پارچه بزرگ يا قنداق مخصوص به گونه اي مي پيچند که دست ها و بدن کودک در حالتي نسبتا ثابت قرار گيرد، اما پاها کاملا محدود و قفل نشوند. هدف از انجام اين کار تقليد محدوديت و گرماي رحم مادر براي کودک تازه متولد شده است، تا او احساس امنيت بيشتري کند و واکنش هاي پايدارتر و آرام تري نشان دهد. قنداق کردن مي تواند يک تکنيک مفيد براي آرامش کودکان بيقرار باشد و همچنين در مديريت بهتر خواب شبانه، کاهش حرکات ناگهاني و تنظيم سيکل خواب نوزاد نقش چشمگيري داشته باشد.

قنداق کردن نوزاد در بسياري از منابع علمي به عنوان يک تکنيک بسيار کاربردي به ويژه براي خواب بهتر توصيه مي شود، البته مشروط به اينکه اصول بهداشتي، درجه سفت بودن پارچه و زمان مناسب آن به درستي رعايت شده باشد. اگرچه برخي معتقدند که قنداق کردن نوزاد باعث وابستگي بيش از حد کودک مي شود، اما مطالعات نشان داده اند که قنداق اصولي تنها در ماه هاي آغازين براي کمک به سازگاري کودک توصيه مي گردد و به مرور بايد از آن فاصله گرفت. در مقابل، عوارض قنداق نکردن نوزاد مي تواند به شکل افزايش بيقراري، اختلال خواب و حتي پرش هاي ناگهاني در خواب خود را نشان دهد، به ويژه در کودکاني که سيستم عصبي بسيار حساس دارند.

آموزش قنداق کردن نوزاد

قنداق کردن نوزاد وقتی اصولی انجام شود، باعث آرامش کودک، خواب بهتر و کاهش گریه می‌شود. نکته مهم این است که قنداق باید هم ایمن باشد و هم راحتی کودک را حفظ کند، در ادامه به روش صحیح آموزش قنداق کردن نوزاد می پرازیم.

مراحل قنداق کردن صحیح

1. آماده‌سازی پارچه: پارچه را به شکل یک مثلث یا مستطیل باز روی سطح صاف پهن کنید. یکی از گوشه‌ها را کمی تا بزنید تا ایجاد فضای کافی برای سر و شانه‌ها شود.

2. قرار دادن کودک: کودک را با آرامش روی پارچه قرار دهید، سر کودک بیرون باشد و بدن داخل پارچه قرار گیرد. دقت کنید که گردن و سر آزاد باشد تا تنفس کودک محدود نشود.

3. پیچیدن یک طرف: یک طرف پارچه را روی شانه و بدن کودک بپیچید و زیر بدن کودک قرار دهید. دست کودک را داخل قنداق قرار دهید اما فشار زیادی ایجاد نکنید.

4. پیچیدن طرف دیگر: طرف دیگر پارچه را روی بدن کودک بپیچید و مطمئن شوید که پاهای کودک آزاد هستند و می‌توانند حرکت محدود داشته باشند. قنداق نباید خیلی سفت باشد، فقط کافی است دست‌ها و بدن کودک کمی ثابت شود.

5. بررسی ایمنی

• مطمئن شوید گردن کودک آزاد است
• پاها به شکل طبیعی خمیده باشند
• پارچه خیلی سفت نباشد
• کودک راحت نفس بکشد

مزاياي قنداق کردن نوزاد

در ماه هاي اول زندگي، نوزاد و کودک در دوره حساسي از رشد عصبي و سازگاري با محيط قرار دارد. قنداق کردن به روش اصولي مي تواند مزايايي به همراه داشته باشد که هم از نظر والدين قابل لمس است و هم از ديدگاه علمي تاييده شده. اين تکنيک به ويژه براي کودکاني که با بيقراري و گريه زياد روبرو هستند مي تواند نقش آرام بخش داشته باشد و سيکل خواب را تنظيم کند. والدين بسياري گزارش کرده اند که کودکان درون قنداق بهتر و طولاني تر به خواب مي روند و اين به کاهش استرس خانواده نيز مي انجامد. همچنين مزاياي قنداق کردن نوزاد فقط به خواب محدود نمي شود و حتي در تنظيم ضربان قلب و کاهش هورمون هاي استرس نيز به صورت غير مستقيم موثر است. البته قنداق کردن بايد استاندارد باشد تا به سلامت بدن کودک کمک کند نه آسيب برساند.

مهم ترين مزايا:

• بهبود کیفیت خواب نوزاد و کودک: قنداق کردن نوزاد به شکل درست به کودک کمک می کند راحت تر، عمیق تر و طولانی تر بخوابد و باعث کمتر بیدار شدن او در طول خواب می شود.
• کاهش گریه و بیقراری: استفاده صحیح از قنداق می تواند با آرام کردن سیستم عصبی کودک، میزان گریه و بیقراری نوزاد را کاهش دهد و به تنظیم رفتار کودک کمک کند.
• القای حس امنیت روانی کودک: پیچیده شدن کودک درون قنداق باعث می شود نوزاد احساسی مشابه رحم مادر تجربه کند و حس امنیت، گرما و آرامش روانی در کودک تقویت شود.
• کاهش واکنش مورو ناگهانی: قنداق استاندارد می تواند پرش های ناگهانی دست و رفلکس مورو در خواب کودک را کمتر کند و از بیدار شدن ناگهانی نوزاد در هنگام خواب جلوگیری نماید.

فواید قنداق کردن نوزاد براي کودکاني که در خواب حرکات ناگهاني يا پرش دست دارند نيز بسيار موثر است. اين حرکات ممکن است کودک را از خواب بيدار کند، اما قنداق استاندارد مي تواند به تثبيت وضعيت دست ها کمک کند و مانع بيداري هاي مکرر شود. از طرفي قنداق کردن نوزاد به کاهش هورمون استرس کودک مي انجامد، زيرا درون فضاي بسته و گرم، سيستم عصبي آرام تر واکنش نشان مي دهد. اين همان دليلي است که بسياري از متخصصان، فواید قنداق کردن نوزاد را براي آرامش رواني و خواب بهتر کودک تاييد مي کنند. به طور کلی مزایای قنداق کردن نوزاد هنگام استفاده درست، کاملا قابل لمس خواهد بود و کودک احساس ثبات و آرامش بيشتري خواهد داشت.

⇐ در سایت اینترنتی ما علاوه بر فروش و معرفی محصولات انواع وبلاگ های کامل و جامع برای نوزادان مانند علت آبریزش دهان نوزاد منتشر کرده ایم تا اطلاعات بیشتر برای مراقبت از سلامت نوزاد داشته باشید.

معايب قنداق کردن نوزاد

قنداق کردن اگر اصولي و استاندارد باشد مي تواند مفيد باشد، اما استفاده نادرست يا طولاني مدت از آن مي تواند براي نوزاد يا کودک چالش ساز شود. يکي از اشتباهات رايج والدين، بستن بسيار سفت پاها درون قنداق است که مي تواند روي مفاصل لگن و رشد استخواني تاثير منفي بگذارد. همچنين اگر تهويه مناسب وجود نداشته باشد، احتمال افزايش دماي بدن و بروز حساسيت هاي پوستي نيز بيشتر مي شود. برخي از والدين بدون آگاهي، نوزاد يا کودک را بيشتر از حد استاندارد درون قنداق نگه مي دارند و اين مي تواند براي بدن کودک مشکل ساز شود. بنابراين بايد در نظر داشت که شناخت معايب قنداق کردن نوزاد به اندازه شناخت فواید آن براي مراقبت صحيح از کودک اهميت دارد.

مهم ترين معايب و عوارض:

• خطر فشار به مفاصل لگن: اگر قنداق کردن نوزاد بيش از حد سفت و در حالت صاف کردن کامل پاها انجام شود، می تواند روی رشد صحيح مفصل لگن کودک تاثير منفي بگذارد.
• افزايش دماي بدن کودک: استفاده طولاني مدت از قنداق يا پارچه هاي بدون تهويه، احتمال گرم شدن بيش از حد و تعريق شديد کودک را افزايش مي دهد.
• حساسيت و اگزماي پوستي: تماس مداوم پارچه نامناسب با پوست، يا تعريق تجمعي درون قنداق، می تواند باعث بروز حساسيت پوستي و تشديد اگزما در برخی کودکان شود.
• کاهش فرصت حرکت آزاد در کودک: نگه داشتن کودک درون قنداق براي ساعات طولاني، ممکن است فرصت تحرک آزاد و تقويت عضلات را کاهش دهد و روی رشد حرکتی کودک اثر بگذارد.

معایب قنداق کردن نوزاد زماني بيشتر قابل مشاهده است که بدون استاندارد، با پارچه هاي نامناسب، يا زمان طولاني انجام شود. براي مثال اگر پاها به شکلي کاملا صاف و سفت بسته شوند، رشد صحيح مفصل لگن مختل مي گردد. همچنين نگه داشتن کودک درون قنداق براي زمان هاي طولاني، مي تواند فرصت حرکت آزاد و تقويت عضلات را از کودک بگيرد که از ديگر معايب قنداق کردن نوزاد در صورت انجام غير اصولي هستند.

عوارض قنداق نکردن نوزاد

برخي والدين فکر می کنند قنداق نکردن نوزاد بهترین گزینه است، اما در برخی کودکان، عوارض قنداق نکردن نوزاد می تواند باعث پرش های ناگهانی دست و پا، بیقراری شدید، گريه طولانی و اختلال در خواب شود. این پرش‌ها که اغلب با رفلکس مورو همراه هستند، کودک را از خواب عمیق بیدار می کنند و باعث کوتاه شدن و ناپیوسته شدن خواب کودک می شوند. همچنین نبود فضای بسته مشابه رحم مادر می تواند حس ناامنی و استرس را در کودک افزایش دهد. البته این عوارض قنداق نکردن نوزاد در همه کودکان یکسان نیست و برخی کودکان بدون قنداق نیز آرام می خوابند. با این حال، در کودکانی که سیستم عصبی حساس دارند، قنداق استاندارد و کوتاه مدت می تواند به تنظیم خواب و آرامش او کمک کند و مانع بروز بسیاری از مشکلات رفتاری و خواب شود. بنابراین توجه به نیاز کودک ضروری است.

تا چند ماهگي نوزاد را قنداق کنيم؟

يکي از متداول ترين سوال ها اين است که تا چند ماهگی نوزاد را قنداق کنیم. بر اساس توصيه هاي متخصصين، زمان استاندارد قنداق کردن در اغلب کودکان از بدو تولد تا لحظه اي است که کودک حس چرخش پيدا مي کند که معمولا بين 2 تا 4 ماهگي متغير است، اما حداکثر زمان توصيه شده اغلب تا 5 ماهگي است، باز هم مشروط به اينکه کودک شروع به غلت زدن نکرده باشد. پس معيار اصلي نه فقط سن، بلکه توان حرکتي و واکنش هاي کودک است. در نتيجه قبل از رسيدن به زماني که کودک غلت می زند بايد به تدريج استفاده از قنداق کاهش يابد.

تا چند ماهگی نوزاد را قنداق کنیم:

• معیار توقف: با شروع غلت زدن کودک، زمان مناسب برای قنداق کردن به پایان می‌رسد تا از خطر افتادن و آسیب به مفاصل جلوگیری شود.
• بازه معمول: اغلب کودکان بین 2 تا 4 ماهگی به خوبی از مزایای قنداق بهره می‌برند و هنوز توانایی غلت زدن ندارند.
• حداکثر با احتیاط: در برخی کودکان، با نظارت والدین و رعایت اصول ایمنی، می‌توان تا 5 ماهگی نیز قنداق را ادامه داد، اما باید از شروع تحرک بیشتر کودک جلوگیری شود.

نوزاد چند ساعت قنداق کنیم؟

بسیاری از والدین می پرسند که نوزاد چند ساعت قنداق کنیم و چه مدت استفاده از قنداق برای کودک مناسب است. پاسخ دقیق این است که قنداق کردن نوزاد تنها در زمان خواب یا بیقراری توصیه می شود و نباید کل روز یا شب کودک را درون قنداق نگه داشت، زیرا کودکان به تحرک آزاد برای رشد عضلانی و تکامل روانی نیاز دارند. معمولا بازه‌های 3 تا 4 ساعته بهترین گزینه است و بهتر است دفعات قنداق با فاصله انجام شود تا کودک هم از فواید قنداق بهره‌مند شود و هم عوارض حرکتی و افزایش دما کاهش یابد. هنگام استفاده، توجه به تهویه، دمای بدن، حرکات ناخودآگاه و وضعیت پاها ضروری است. بنابراین، رعایت اصول و زمان‌بندی صحیح پاسخ به این سوال است که نوزاد چند ساعت قنداق کنیم تا هم خواب آرام داشته باشد و هم رشد طبیعی او مختل نشود. والدین باید این نکات را در هر بار استفاده مدنظر قرار دهند تا تجربه قنداق کردن کودک هم برای نوزاد و هم برای خانواده امن و آرامش‌بخش باشد.

جمع بندی 

قنداق کردن نوزاد وقتي اصولي انجام شود، براي خواب، آرامش سیكل عصبی و احساس امنیت فیزیكی کودک مفید است، فواید و مزایای قنداق کردن نوزاد را محقق می سازد. اما اگر غير استاندارد باشد يا بعد از شروع غلت زدن کودک ادامه يابد، می تواند معایب قنداق کردن نوزاد و فشار روی مفاصل و سيستم تنفسی ایجاد کند. همچنين عوارض قنداق نکردن نوزاد در برخی کودکانی که بيقرار و حساس اند، باعث خواب ناپيوسته و گريه زياد می شود. معيار توقف قنداق در کودک نه فقط ماه، بلكه توان حرکتي اوست، اما معمولا توصيه ها بين 2 تا 4 ماهگي و حداکثر 5 ماهگي هستند. همچنين نوزاد چند ساعت قنداق کنیم بايد تنها هنگام خواب در بازه های 3 تا 4 ساعته و با عدم قفل پاها انجام شود. در نهايت قنداق يك ابزار مفيد مراقبتي برای برخی کودکان است، اما نياز به آگاهی، زمان بندی درست و نظارت كامل والدين دارد تا بهترين نتيجه برای رشد سالم کودک حاصل گردد. کاربران عزیز نظرات و پیشنهادات خود را در کامنت ها باما فروشگاه اینترنتی سیسمونی نوزاد زاروک لند در میان بگذارید.

سوالات متداول

1. قنداق کردن برای هر نوزاد مفيد است؟
   خير، برای همه کودکان قطعی نيست اما برای برخی کودکان بيقرار در ماه هاي اول بسيار كمك کننده و آرام بخش است.
2. تا چه زمانی مجاز به قنداق کردن هستيم؟
   معيار توقف، شروع غلت زدن کودک است، اما معمولا تا 2 تا 4 ماهگي و حداکثر 5 ماهگي با احتياط توصيه می شود.
3. نوزاد را چند ساعت داخل قنداق نگه داريم؟
   فقط هنگام خواب يا بیقراری در بازه های 3 تا 4 ساعته و با تهويه و جای پای آزاد استاندارد.

4. عوارض قنداق نکردن نوزاد چیست؟
   در برخی کودکان شامل بيقراری، خواب ناپيوسته و پرش های ناگهانی مورو در خواب است، البته برای همه قطعی نيست.